Napoje hipertoniczne, hipotoniczne i izotoniczne — o co chodzi?

Napoje hipertoniczne, hipotoniczne i izotoniczne — o co chodzi? Czym się różnią od siebie i jak je przyrządzić?

Napoje hipertoniczne, izotoniczne i hipotoniczne są rodzajami napojów energetycznych. Najczęściej pije się je po intensywnym wysiłku fizycznym po to, by przyspieszyć regenerację organizmu oraz uzupełnić braki powstałe na skutek pocenia. Warto jednak zastanowić się nad tym, czym różnią się od siebie poszczególne rodzaje napojów i kiedy powinno się sięgnąć po konkretny z nich. W tym artykule znajdziesz też proste i ciekawe przepisy na przygotowanie własnych napojów.

Dlaczego warto sięgać po napoje energetyczne?

Napoje energetyczne mają na celu uzupełnienie płynów i elektrolitów, które zostały wydalone z wraz z potem podczas wysiłku. W ciągu godziny intensywnych ćwiczeń organizm może stracić nawet 1,5 litra wody. To bardzo dużo, więc może w krótkim czasie doprowadzić to do odwodnienia, senności, zmniejszonej zdolności koncentracji oraz pogorszenia samopoczucia. Dlatego też tak ważne jest uzupełnienie poziomu wody i elektrolitów, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Tutaj koniecznie trzeba wspomnieć o toniczności napojów. Różnica pomiędzy napojami hipertonicznymi, hipotonicznymi i izotonicznymi leży w ciśnieniu osmotycznym oraz tempie ich wchłaniania. Wysokość ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych względem ciśnienia osmotycznego poszczególnych typów napojów wpływa na tempo, w jakim odbywa się transport elektrolitów, czyli ich wchłanianie. Najszybciej wchłaniane są składniki napojów hipotonicznych, najwolniej — hipertonicznych.

Napój hipotoniczny

To rodzaj napoju, który ma mniejsze stężenie elektrolitów i cukrów niż płyny ustrojowe. W związku z tym takie napoje bardzo szybko się wchłaniają. Nie mają jednak wpływu na równowagę wodno-elektrolitową. Ich główną zaletą jest po prostu to, że szybko gaszą pragnienie. Zaleca się przyjmowanie ich przy wysiłku, który trwa krócej niż godzinę lub nie jest zbyt intensywny. Najprostszym napojem hipotonicznym jest woda mineralna.

Przepis na napój hipotoniczny

Jeśli nie lubisz smaku wody mineralnej, to możesz przyrządzić własny napój hipotoniczny. Przygotuj:

·         1 g soli,

·         750 ml wody,

·         250 ml soku z dowolnego owocu.

Wszystkie składniki wlej do shakera i mocno wymieszaj, by sól się rozpuściła. To bardzo prosty przepis, ale wykonany z niego napój doskonale gasi pragnienie i ma większe stężenie elektrolitów niż zwykła woda. Dzięki temu lepiej niż ona sprawdzi się podczas regeneracji po krótkim lub niewielkim wysiłku.

Napój izotoniczny

Są to napoje, które mają ciśnienie osmotyczne najbardziej zbliżone do tego w płynach ustrojowych. Dzięki temu elektrolity i woda zawarte w napoju bez przeszkód przenikają do krwiobiegu. Zalecane jest przyjmowanie ich podczas intensywnego wysiłku oraz bezpośrednio po nim. Takie postępowanie ma zapobiegać odwodnieniu i równocześnie dostarczyć organizmowi najważniejszych mikro i makroskładników, które mogły zostać z niego usunięte wraz z potem.

Przepis na napój izotoniczny

Jest wiele różnych przepisów na napoje izotoniczne, które można przygotować we własnym domu. Składają się one z wody, soli, źródła glukozy (miodu, ksylitolu, syropu klonowego itd.) oraz dodatku soku owocowego. By przyrządzić prosty izotonik przygotuj:

• 1 litr wody,
• ¼ łyżeczki soli,
• 1 łyżka miodu,
• sok z połowy cytryny,
• sok z połowy pomarańczy,
• sok z połowy grejpfruta.

Do bidonu wlej wodę i wsyp sól. Dobrze wymieszaj. Dodaj miód i sok wyciśnięty z owoców. Potrząśnij shakerem jeszcze kilka razy tak, by wszystkie składniki dobrze się ze sobą połączyły.

Napój hipertoniczny

Napoje te mają wyższe stężenie elektrolitów niż płyny ustrojowe, więc wchłaniają się dłużej niż woda. Pomagają szybko uzupełnić zasoby energetyczne, ale nie nawadniają organizmu. Nie powinno się spożywać ich bezpośrednio po wysiłku, ponieważ nie uzupełnią braku wody. Używa się je w fazie regeneracji po wysiłku. Do tej kategorii napojów zalicza się wszystkie napoje gazowane, nierozcieńczone soki owocowe oraz słodkie kompoty.

Przepis na domowy napój hipertoniczny

Napój hipertoniczny możesz przygotować też we własnej kuchni. Uszykuj:

• 1 litr wody,
• ½ łyżeczki soli,
• 5 łyżek miodu,
• sok z połowy cytryny.

Do shakera wlej wodę i wsyp sól. Potrząśnij. Dodaj miód i sok wyciśnięty z cytryny. Jeśli napój będzie zbyt słodki, to możesz dodać więcej soku, który go zakwasi.